23 Mayıs 2017 Salı

Bellapais Manastırı - Girne



Bellapais Manastırı ve Beylerbeyi sokakları gerçekten de harika. Özellikle Beylerbeyi sokakları renkli rum evleri, küçük dükkanları ile insana huzur veriyor. Bellapais Manastırı ise muhteşem Girne manzarası ve korunmuş yapısı ile Girne'de mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri. Benim gittiğim dönemde yapılacak olan müzik festivali için prova yapan sanatçıların muhteşem eserleri eşliğinde gezmek ise ayrı bir güzellik kattı bu geziye...

Bellapais Manastırının tarihi:
Beşparmak dağlarının eteğinde bir kayalık üzerinde kurulmuş olan manastırın bugünkü adı Fransızca  “Abbaye de la Paix” den (Barış Manastırı) türemiştir. 



MS. 12.yy'da Roma döneminde inşa edilen manastırın temelleri üzerine ortaçağ'da yapılan eklentilerle günümüzdeki halinae kavuşmuştur. Gotik mimarinin güzel örneklerinden biri olan manastıra ilk yerleşenler Kudüs'ten göç eden Augustinian mezhebi rahipleridir. Manastırın ilk binası 1198 ve 1205 tarihleri arasında yapılmıştır. Günümüzdeki yapının büyük bir kısmı ise Lusignan (Lüzinyan) kralı III.Hugh tarafından 1267-1284 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir. Avlunun etrafında bulunan yemekhane ve diğer alanlar ise IV. Hugh tarafından eklenmiştir. Yemekhane kapısının üzerinde  sırayla Kıbrıs, Kudüs ve Lüzinyan krallıklarının armaları asılıdır. 



Kıbrıs'ın Osmanlılar tarafından fethinden sonra manastır Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'ne verilmiştir. Sadece kilise bölümü, ortodoks kilisesi özelliklerini barındıran özellikler eklenerek, Rum ortodokslar tarafından kullanılmıştır. 1974 Barış harekatı sonucu rumlar adanın güney kesimine geçince manastır Eski Eserler ve Müzeler dairesinin himayesine verilmiştir.

Manastır, dönem dönem klasik müzik konserleri ve çeşitli müzik festivallerine ev sahipliği yapmaktadır.


14 Mayıs 2017 Pazar

Anneler günü nereden çıkmıştır? Anlamı nedir?


Anne olan, olmak isteyen, içinde anne olma hissini taşıyan herkesin anneler günü kutlu olsun.

Açıkçası bu gibi günler benim gibi annesini veya ona annelik etmiş her kimseyi kaybetmişler için zor geçen günlerdir. Peki nereden çıkmış bu "Anneler Günü" kutlaması?

Tarihteki ilk anneler günü kutlamaları, antik Yunan’da, tanrıların anası Rhea onuruna düzenlenen bahar kutlamalarına dayandırılabilir. 1600’lerin İngiltere’sinde “Anneler Pazarı” kutlanırdı. Paskalya’nın 40 gün öncesinden başlayan sürecin dördüncü pazarında kutlanılan “Anneler Pazarı” ile, bütün İngiliz anneler onurlandırılırdı. “Anneler Pastası” denilen özel bir pasta, bu kutlamayı daha da özel kılardı.

Hıristiyanlığın Avrupa’da yaygınlaşmasıyla kutlama biçim değiştirerek “Kilise Ana” kutlamasına dönüştü. Kendilerine hayat veren ve kötülüklerden koruyan gücün “Kilise Ana” olduğuna inanılırdı. Zamanla kilise festivali ile “Anneler Pazarı” kutlamaları karıştı ve insanlar, kiliseyle birlikte annelerine de şükranlarını sunar oldular.

BARIŞA ADANAN BİR GÜN

ABD’de Anneler Günü ilk defa 1872’de Julia Ward Howe tarafından, barışa adanan bir gün olarak önerildi. Bayan Howe her yıl Boston’da Anneler Günü kutlamaları organize etti.

1907 yılında Philadelphia’da Ana Jarvis adında bir kadın, ulusal bir Anneler Günü için kampanya başlattı. Bayan Jarvis, West Virginia eyaletinde annesinin bağlı olduğu kiliseyi, annesinin vefatının ikinci yıldönümü olan mayısın ikinci pazarında, Anneler Günü’nü kutlamaya ikna etti. Ertesi yıl Anneler Günü, bütün Philadelphia’da kutlanmaya başladı.

1914'TE RESMİ AÇIKLAMA GELDİ

Bayan Jarvis ve onu destekleyenler bakanlara, iş adamlarına ve politikacılara, ulusal bir Anneler Günü ilan edilmesi için dilekçeler yazmaya başladılar. 1911’de arzuları gerçekleşti ve Anneler Günü tüm eyaletlerde kutlanır oldu. Başkan Woodrow Wilson, 1914’te resmi bir açıklama ile Anneler Günü’nü ulusal tatil ilan etti. Böylece Anneler Günü’nün, her yıl mayısın ikinci pazarında kutlanmasına karar verilmiş oldu.

Dünyanın çeşitli ülkelerinde Anneler Günü’nün farklı tarihlerde kutlanmasına karşın, Danimarka, Finlandiya, İtalya, Türkiye, Avustralya ve Belçika’da Anneler Günü mayıs ayının ikinci pazarında kutlanmaktadır.

5 Mayıs 2017 Cuma

Hıdırellez nedir? Neler yapılır?

Çingeneler Zamanı / Time of the Gypsies

Bugün Hıdırellez. Öncelikle herkesin dileklerinin kabul olmasını, hastaların şifa bulmasını dilerim.

Peki nedir Hıdırellez?
Unutmazsam her sene dileklerimi bir kağıda yazıp, gül fidanına bağladığım bu gecenin hatırası benim çocukluğuma dayanır. 

Hıdırellez gecesinde rahmetli Anneannem bize dileklerimizi yazdırırdı yada çizdirirdi kağıda. Bazen de çakıltaşlarıyla istediğimiz şeyin şeklini yapmaya çalışırdık. Kendisi başka ritüelleri yapar mıydı hatırlamıyorum ama çocuk aklımla son derece eğlendiğimi hatırlıyorum bunları yaparken...
Yaza adım atıldığının ve baharın habercisi olan 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece, mevsimlik bir bayram olan Hıdırellez'in kutlandığı gün olarak sayılıyor. Bugün Hıristiyanlarca da baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilir; bu günü Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler St.Georges Günü olarak kutlamaktadırlar..

Hıdırellez'in hikayesi nedir?
Hızır ve İlyas, Bir hükümdarın ordusundaki iki askerdir. Hükümdar bir gün ordusuyla birlikte ölümsüzlük suyunu (Ab-u Hayat) aramaya çıkar. Yolculukta, Hızır ve İlyas diğer askerlerden ayrılırlar. Bir subaşında durup, yemek için kurutulmuş balık çıkarırlar. Tam bu esnada deniz suyu balığa sıçrar, balık canlanır ve suya atlar. Böylece Hızır ve İlyas ölümsüzlük suyunu bulmuş olurlar. Bu sırada bir melek gelir. Hızır ve İlyas’ın kıyamete kadar yaşayacaklarını, fakat Hızır’ın karada, İlyas’ın denizde ihtiyacı olanlara yardım edeceklerini bildirir. Hıdrellez günü yani 6 Mayıs’ta Hızır ve İlyas’ın buluştuklarına, onların buluşmalarıyla ölü tabiatın canlandığına inanılır. Halk inanışına göre 6 Mayıs’ın yağmurlu geçmesi, Hızır ve İlyas’ın buluştuklarında sevinçlerinden ağlamalarının ve bulutların da onlara katılmalarının bir ispatıdır.
(Ölümsüz olan ve bahar aylarında gezip bereket dağıttığına inanılan Hızır açık olarak geçmese de Kuran’da kendisine referans gösterildiği de rivayet edilen bir muhterem şahıstır. )

Hıdırellez Gecesi neler yapılır?5 Mayıs akşam ezanı ile gül dallarına paralar asılır (Eskiden kese içine para dikilip gül dibine gömülürmüş) ya da açık cüzdan bırakılır. Böylelikle bolluk ve berekete ulaşmak, varlıklı bir kişi olmak hayal edilir. Asılan paralar ya da cüzdanlar 6 Mayıs sabah erkenden geri toplanır. Evdeki her kişi için yedi fasulye ya da yedi nohut ekilir, gelebilecek kötülüklerin bunlara gelmesi dilenir.

Hıdırellez'de neden ateşten atlanır?Hıdırellez gecesi en çok yapılan etkinliklerden biri ateşten atlamadır. Bunun sebebi de ateşten atlanıldığında hastalıklardan korunulacağına inanılmasıdır. Hıdırellez'in en yaygın ritüelü budur ve ateşten atlamanın nazardan ve hastalıktan koruduğuna inanılır. 
Hıdırellez'in UNESCO'nun 'İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi'ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.

Goran Bregovic'in ünlü "Çingeneler Zamanı" filminden "Ederlezi"yi (Boşnakça Hıdırellez) dinlemediyseniz öneririm...